Δημοσιεύθηκε στην Real News 9/8/2020
Σήμερα, τα ακίνητα έτους κατασκευής άνω της 20ετίας αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα του υφιστάμενου κτιριακού όγκου. Από το συνολικό κτιριακό απόθεμα των 5 εκατ. κτιριακών μονάδων, κατασκευάστηκε περίπου το 85% μέχρι το 2000 και περίπου το 55% πριν από το 1980. Τα ενεργειακά αναβαθμισμένα και ανακαινισμένα ακίνητα παλαιότητας είναι ανταγωνιστικά στην ελληνική αγορά ακινήτων, ειδικά σε περιοχές με περιορισμένη προσφορά υφιστάμενων νεόδμητων. Η ενεργειακή αναβάθμιση ή αυτονόμησή τους είναι μια επιβεβλημένη δράση υπεραξίας, τόσο για κάθε ιδιοκτήτη όσο και για την πολιτεία συνολικά. Η ενεργειακή αναβάθμιση-ανακαίνισή τους, όμως, απαιτεί ρευστότητα και επενδυτικούς πόρους ιδίων κεφαλαίων. Για αυτό και απαιτούνται άμεσα γενναία κίνητρα και επιδοτήσεις με πολλαπλασιαστικά αναπτυξιακά αποτελέσματα. Η λογική των προγραμμάτων «Εξοικονόμηση κάτ’ οίκον» είναι δοκιμασμένη και θετική παρά τα μεγάλα ζητήματα γραφειοκρατίας, διαδικασιών και περιοριστικών προδιαγραφών. Αλλωστε, η μεγάλη χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Ανάκαμψης των 32 δισ. πρέπει να διοχετευθεί σε τέτοιες μαζικές δράσεις με άμεσο αναπτυξιακό αποτύπωμα, πάντοτε με ουσιαστικές βελτιώσεις τους.
Το νέο πρόγραμμα που ανακοινώθηκε ονομάζεται «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» και έχει συνολικό προϋπολογισμό 850 εκατομμύρια, για να υποστηρίξει τη διαδικασία ενεργειακής αναβάθμισης και αυτονομίας των ακινήτων κύριας κατοικίας, κυρίως παλαιότητας κατασκευής ενεργειακής κατάταξης χαμηλότερης της Γ. Στόχος, όπως φαίνεται, είναι η απλοποίηση των διαδικασιών επιδότησης των επενδύσεων και η αύξηση του προϋπολογισμού ώστε να ενταχθούν, με μεγαλύτερες δυνατότητες ενεργειακών παρεμβάσεων, όλοι οι αιτούντες που πληρούν τα κριτήρια επιλογής, σε αντιδιαστολή με τη λογική του «όποιος προλάβει» των προηγούμενων προγραμμάτων. Ενδεικτικές καινοτομίες του νέου προγράμματος η ένταξη 1) ενεργειακών παρεμβάσεων για την αυτονομία των ακινήτων, όπως φωτοβολταϊκά συστήματα με συστήματα αποθήκευσης 2) ξεχωριστά των κοινόχρηστων ενεργειακών παρεμβάσεων κτιρίων και αναβάθμισης ανελκυστήρων ή φωτισμού και 3) ψηφιακών συστημάτων (smart systems) εξοικονόμησης ενέργειας και υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Για την κοινωνία ενδεικτικές ωφέλειες είναι η μαζική ανάπτυξη της πραγματικής ευρύτερης αγοράς κατασκευών και ενέργειας (υλικών, εξοπλισμού κ.λπ.), η δημιουργία θέσεων εργασίας, η βελτίωση του περιβάλλοντος και της ενεργειακής εξοικονόμησης των παλαιών κτιρίων και η ενίσχυση των παραγωγικών κρατικών εσόδων. Για τις κατοικίες και τους ιδιοκτήτες τους δύο είναι οι κύριες ωφέλειες: Πρώτον, η ενίσχυση της μελλοντικής υπεραξίας των ακινήτων και, δεύτερον, η άμεση βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης από τα χαμηλότερα κόστη λειτουργίας τους μέχρι την ενεργειακή αυτονόμηση και μετατροπή τους (ιδιοκτητών και ακινήτων) σε παραγωγούς ενέργειας. Αναμφίβολα, την εποχή της οικονομικής και οικοδομικής αβεβαιότητας η ενεργειακή αναβάθμιση και η αυτονομία είναι τελικά μια απλή, κατανοητή, εφικτή και άμεσα αποδοτική επένδυση win-win, για καθένα πολίτη-επενδυτή ξεχωριστά και για την ανάπτυξη συνολικά, για αυτό και απαιτεί διαρκή, δοκιμασμένα και ουσιαστικά κίνητρα!