Δημοσιεύθηκε στην Real news, Real Money σελ15 4/4/2020
Διαχρονικά το όνειρο ζωής της ελληνικής κοινωνίας είναι η επένδυση στην ακίνητη περιουσία. Για την πλειοψηφία το όνειρο αυτό είχε μια κύρια έκφραση, την απόκτηση της πρώτης ή κύριας κατοικίας. Για γενιές νοικοκυριών η στέγαση της οικογενείας στην κύρια κατοικία της αποτέλεσε κεντρικό επενδυτικό σκοπό. Λογικό αφού η στέγη είναι η 2η βασική ανάγκη μετά την τροφή. Για αυτό ακόμη η Ελλάδα διαθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό ιδιοκατοίκησης στο κόσμο, της τάξης του 70-75%.
Ένα από τα κύρια «θύματα» της δεκαετίας των μνημονίων ήταν η κύρια κατοικία. Οι νέες αγορές κύριας κατοικίας ελάχιστες. Στην σκληρή πολιτική λιτότητας αυτή μετατράπηκε βίαια σε κύρια πηγή είσπραξής φορολογικών εσόδων και τεκμήριο ενός πλασματικού επιπέδου εισοδήματος. Στον ΕΝΦΙΑ και στα τεκμήρια διαβίωσης δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη. Στους πλειστηριασμούς το πλέγμα προστασίας της πρώτης κατοικίας πλησιάζει να καταργηθεί. Οι μόνες αξιόλογες περιπτώσεις που η κύρια κατοικία έχει ξεχωριστή αντιμετώπιση είναι:
α) τα προγράμματα Εξοικονόμηση κατ’ οίκον που αποτελεί κριτήριο επιδότησης
β) η αγορά πρώτης κατοικίας που μέχρι ένα όριο έχει απαλλαγή φορολογίας
γ) η ρύθμιση αυθαιρέτων που έχει έκπτωσή προστίμων.
Όμως, στη σημερινή πρωτοφανή πανδημία του κορωνοιού η κύρια κατοικία αποτελεί το καταφύγιο της ζωής, της οικογένειας και της υγείας. Αποτελεί την αναγκαία συνθήκη και πυλώνα της αναγκαίας πολιτικής «Μένουμε Σπίτι». Η κύρια κατοικία λειτουργεί ως χώρος αναψυχής, ξεκούρασης, προστασίας, μάθησης, εργασίας ακόμη και ως χώρος νοσηλείας κατ’ οίκον. Απαιτείται να διαθέτει όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές και κτιριοδομικές υποδομές για μια διαμονή. Κάθε κρίση λέει το γνωστό ρητό αποτελεί παράλληλα και μια ευκαιρία ανασύνταξης και αναδιαμόρφωσης. Η κύρια κατοικία ως μια διαχρονική αξία της πραγματικής κοινωνίας και οικονομίας, σε διεθνές επίπεδο, πρέπει να στηριχθεί ισχυρά για την δομική ανάταση της πληγωμένης Ελλάδας.
Συνεπώς, τώρα η πολιτεία οφείλει να δημιουργήσει ένα συγκροτημένο νέο πλαίσιο σημαντικών κινήτρων απόκτησης, διατήρησης και ποιοτικής ενίσχυσης της πρώτης κατοικίας. Ένα πλέγμα μέτρων στήριξης και ανάπτυξης, με ορισμένες ενδεικτικές προτάσεις:
1) αισθητή μείωση των φόρων και τελών πχ ΕΝΦΙΑ, ΤΑΠ και των τεκμήριών
2) πρόγραμμα στήριξης των δαπανών επενδύσεων ανακαίνισης ή ενεργειακής αναβάθμισης (άρα μείωση λειτουργικού κόστους) με πλήρη έκπτωση φόρου στο 40% της επένδυσης
3) πλέγμα δίκαιης προστασίας με χρονική επέκταση του πλαισίου προστασίας
4) πλέγμα νέων κίνητρων αγοράς κύριας κατοικίας όπως δυνατότητες εξόφλησης των υπαρχόντων δανείων, χαμηλότερα επιτόκια, νέα ρευστότητα
5) Πλέγμα κινήτρων όπως έκπτωση φόρων για αγορά κρίσιμων υπηρεσιών και προϊόντων για την κύρια κατοικία (πχ ασφάλεια πυρός και σεισμού, απολυμάνσεις καθαρισμοί, κλπ.)
Πλέον έχει γίνει πάνδημα αντιληπτό πλήρως ότι η βιώσιμη ιδιοκτησία κύριας κατοικίας είναι το απόλυτα ελάχιστο ζητούμενο για μια κοινωνία αλληλεγγύης και προστασίας. Τώρα αποτελεί το τελευταίο κάστρο προστασίας απέναντι στην πανδημία του κορωνοιού και είναι μονόδρομος κοινής λογικής να ενισχυθεί δομικά με άμεσες κοινωνικές και αναπτυξιακές ωφέλειες. Είναι μια διαχρονική πηγή ανάπτυξης για την Ελλάδα. Ένα νέο πλέγμα ειδικής δέσμης μέτρων στήριξης της κύριας κατοικίας είναι το μόνο λογικό ζητούμενο στο πλάνο ανάταξης της εθνικής οικονομίας!