Δημοσιεύθηκε εφημερίδα ΠΑΡΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 15/9/2024.
Θετικά αλλά αποσπασματικά χωρίς μαζική επιρροή τα μέτρα της ΔΕΘ για ακίνητα και στέγη
Του Μάνου Κρανίδη*
*Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO «KRAMA PROPERTY»,Γραμματέας Ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ,
Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου,www.kramaproperty.com
O Πρωθυπουργός, εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, εξήγγειλε το Σαββατοκύριακο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης διάφορα μέτρα, κίνητρα και αλλαγές για διάφορες πτυχές της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Ορισμένα αφορούν το κλάδο ακίνητης περιουσίας και στέγης. Ας δούμε πιο συγκεκριμένα ποια είναι αυτά και την εκτιμώμενη επιρροή τους.
- Σπίτι Μου II: πρόγραμμα ύψους 2 δισ. ευρώ, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, για να αποκτήσουν πρώτη κατοικία πάνω από 15.000 νέοι ή νέα ζευγάρια ηλικίας έως και 50 ετών, με επιτόκιο μισό από το εμπορικό. Επίσης, διευρύνονται τα εισοδηματικά κριτήρια με αύξηση του ορίου στις 20.000 € από 16.000 € για τον άγαμο, με αντίστοιχη αύξηση για ζευγάρια και όσους έχουν παιδιά. Το μέτρο αυτό βέβαια ενισχύει τεχνητά την ζήτηση για συγκεκριμένα ακίνητα κατοικίας, άρα και αυξάνει τις τιμές τους. Παράλληλα στηρίζει νέα ζευγάρια για την απόκτηση κύριας κατοικίας με ευνοϊκούς όρους δανεισμού.
- Ενεργειακή αναβάθμιση: Πρόγραμμα ύψους 400 εκατ. ευρώ για δάνεια έως 20.000 € με μηδενικό επιτόκιο, με στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση χιλιάδων παλαιών κατοικιών. Είναι πρόγραμμα τύπου εξοικονομώ αλλά είναι σημαντικά τα κριτήρια που θα ισχύσουν, δηλαδή εάν θα περιλαμβάνει μόνο κύριες κατοικίες ή και κενά ακίνητα, μια εξαιρετικά κρίσιμη κατηγορία που απαιτεί σημαντικά κονδύλια για την αναβάθμιση και την αξιοποίηση τους.
- Κλειστά ακίνητα: Απαλλαγή από τον φόρο ενοικίου για τρία χρόνια για τους ιδιοκτήτες που νοικιάζουν κλειστά ακίνητα ή μετατρέπουν μία βραχυχρόνια μίσθωση σε μακροχρόνια. Σημαντικό κίνητρο, που αποτελεί πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ, αλλά πρέπει να εφαρμοστεί χωρίς περιορισμούς και περιοριστικά κριτήρια για να λειτουργήσει. Σίγουρα είναι θετική μια απαλλαγή φόρου αλλά για να έχει μαζική επιρροή δεν πρέπει να περιοριστεί. Ούτως η άλλως δεν έχει δημοσιονομικό κόστος αφού αυτά τα ακίνητα σήμερα είναι κενά χωρίς φόρο μισθωμάτων.
- Φόρος Airbnb: Στις συμβάσεις μέσω πλατφορμών θα ισχύσει νέο, αυξημένο τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση. Νέες άδειες Airbnb: Απαγόρευση νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα 3 κεντρικά διαμερίσματα της Αθήνας (1ο, 2ο, 3ο) τουλάχιστον για έναν χρόνο. Αφορούν περιοριστικά μέτρα της αγοράς βραχυχρονίων μισθώσεων αλλά μικρότερης κλίμακας.
- Στην προσπάθεια απελευθέρωσης περισσότερων ακινήτων προς αγορά ή ενοικίαση, θα συμβάλλει και το μέτρο που ανακοινώθηκε για το πρόγραμμα της Golden Visa και αφορά την απόκτηση Visa για ακίνητα επαγγελματικής χρήσης σε κατοικία με 250 χιλιάδες ευρώ με υποχρεωτική αξιοποίηση με κλασική μίσθωση μόνο. Είναι ένα κίνητρο που ωφελεί την προσφορά νέων ακινήτων με χρήση κατοικίας αλλά επίσης σε μικρή κλίμακα χωρίς μαζική επιρροή.
- ΕΝΦΙΑ: Αυξάνεται κατά 20% η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ στους ιδιοκτήτες που ασφαλίζουν κατοικίες αξίας έως 500.000 ευρώ από φυσικές καταστροφές (σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρες). Παράλληλα όσοι έχουν ακίνητα αξίας άνω 500.000 ευρώ διατηρούν την έκπτωση 10% στον ΦΠΑ αν ασφαλιστούν ενώ εάν δεν το κάνουν, από τον Απρίλιο του 2025 δεν θα αποζημιώνονται από το κράτος σε περίπτωση θεομηνίας. Ένα μέτρο που δίνει μεγαλύτερο κίνητρο για ασφάλιση ακινήτων σε μια ομάδα ιδιοκτητών και επιβάλλει την ασφάλιση με το ίδιο μικρότερο κίνητρο σε αυτούς με ακριβότερες ιδιοκτησίες. Στην ουσία αποσκοπεί στην διεύρυνση του χαμηλού αριθμού των ασφαλισμένων ακινήτων ώστε να εξοικονομηθεί δημοσιονομικός χώρος σε περίπτωση θεομηνιών.
Η ανάλυση των μέτρων και κινήτρων της ΔΕΘ αναδεικνύει την θετική πτυχή τους και ώθηση για την βελτίωση του στεγαστικού αλλά ταυτόχρονα τον αποσπασματικό χαρακτήρα τους και περιορισμένη μαζική επιρροή και την δυσκολία να δώσουν λύση για το στεγαστικό ζήτημα. Η λύση στο στεγαστικό και την εξισορρόπηση στην αγορά ακινήτων θα δώσουν 2 μαζικές ενέργειες και μόνο 1) η αξιοποίηση των χιλιάδων δημοσίων ακινήτων και η κοινωνική κατοικία και 2) η ενεργοποίηση των χιλιάδων ακινήτων των τραπεζών, funds και νομικών προσώπων και φορέων. Αυτές είναι οι δύο μεταρρυθμίσεις που πρέπει άμεσα να γίνουν και αποτελούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την λύση του στεγαστικού. Τα αποσπασματικά μέτρα είναι θετικά αλλά δεν οδηγούν σε ένα μαζικό αποτύπωμα και αποτέλεσμα για την κοινωνία. Απαιτείται βούληση και ολοκληρωμένη δράση και πολιτική.