Δημοσιεύθηκε στο ΠΑΡΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 18/8/2024
SOS.Απαιτούνται κατάλληλες κρίσιμες δημόσιες υποδομές για την αντιμετώπιση των θεομηνιών και την υψηλή ποιότητα ζωής μας
Του Μάνου Κρανίδη*
*Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO «KRAMA PROPERTY», Μέλος ΔΣ Γραμματέας Ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ,
Πρόεδρος ΕΝΙΒΟΠΑ, Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου www.kramaproperty.com
Οι κατάλληλες δημόσιες υποδομές είναι ένα κρίσιμος παράγοντας για την ποιότητα της καθημερινής ζωής, την μαζική οικονομία και την αγορά ακινήτων. Όμως το 2024 οι δημόσιες υποδομές είναι ακόμη σε γενικές γραμμές απαξιωμένες και ανεπαρκείς. Οι τραγικές καταστροφές υποδομών σε πολλές περιοχές όπως στα Τέμπη, Θεσσαλία, Έβρο, Ρόδο, Αττική αλλά και τα δεκάδες καθημερινά περιστατικά αναδεικνύουν αναμφίβολα, για πολλοστή φορά, τα διαχρονικά ζητήματα έλλειψης των κρίσιμων δημοσιών μαζικών υποδομών στη χώρα. Το πρόβλημα είναι πανελλαδικό. Είναι άμεση επιτακτική ανάγκη για έργα αντιπυρικής, αντιπλημμυρικής και αντισεισμικής προστασίας, τόσο σε αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές.
Πιο συγκεκριμένα είναι διαχρονικό το επείγον ζήτημα έλλειψης κατάλληλων υποδομών καθημερινότητας όπως διαχείρισης ύδατος, ενέργειας, προσβασιμότητας, πεζοδρομίων, ασφαλτόστρωσης οδών, συγκοινωνιακήε σύνδεσης, στάθμευσής. Παράλληλα είναι μεγάλης παλαιότητας κατασκευής, εκτός των σύγχρονων προδιαγραφών, οι κτιριακές υποδομές, σε όλο το κράτος και στη χώρα, με μεγάλη ανάγκη πλήρους ανακαίνισης ή ανακατασκευής τους, ειδικά στα κτίρια σχολείων, νοσοκομείων, κοινωνικών υπηρεσιών και πανεπιστήμιων. Είναι απαρχαιωμένες οι υποδομές ηλεκτρισμού, με ελάχιστο ποσοστό του δικτύου να είναι υπογειοποιημένο άρα και προστατευμένο σε θεομηνίες και οι υποδομές νερού επίσης απαιτούν άμεση αναβάθμιση ειδικά τώρα που έχει ξεκινήσει η νέα εποχή λειψυδρίας. Μην ξεχνάμε ότι η πτώση του ηλεκτρικού και της ύδρευσης είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα σε μια θεομηνία. Οι τεχνολογικές υποδομές έχουν βελτιωθεί τα τελευταία έτη, όμως υπάρχουν υφιστάμενα ζητήματα εφαρμογής και βέβαια υπάρχουν ακόμη μεγάλες δυνατότητες αναβάθμισης. Ενώ η σωστή χρήση έξυπνων τεχνολογιών, όχι η σπατάλη σε άχρηστα συστήματα, είναι επίσης σημαντική για την πρόληψη ειδικά των κρίσιμων φαινομένων πυρκαγιάς, κυκλοφοριακού, ενέργειας, κλπ. Η Πολιτεία έχει, εδώ και πολλά χρόνια, την πλήρη εικόνα για τις ανάγκες και υπάρχουν οι κατάλληλες μελέτες. Το σημαντικό είναι να υλοποιηθούν επιτέλους τα αντίστοιχα κατάλληλα έργα και όχι να σπαταλούνται οι πόροι σε αδιαφανή ακατάλληλα έργα. Επίσης το δημόσιο έχει ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο ακινήτων που κάθεται αναξιοποίητο με αβάσιμες δικαιολογίες πολυετούς αδράνειας. Σήμερα είναι η μεγάλη ευκαιρία διότι υπάρχει διαθέσιμο ένα μεγάλο φάσμα χρηματοδοτήσεων, όλων των μορφών, για ένα ευρύ ουσιαστικό πρόγραμμα κατασκευής και αναβάθμισης των δημοσίων υποδομών. Σήμερα υπάρχουν σημαντικά κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, ευρωπαϊκά προγράμματα και πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.
Πρώτη προτεραιότητα είναι, χωρίς αμφιβολία, η αντιμετώπιση των μεγάλων ντροπιαστικών ελλείψεων υποδομών σήμερα. Πολλές περιοχές δεν έχουν αγωγούς όμβριών, και άλλες πλημμυρίζουν σταθερά αφού δεν υλοποιούνται τα αντιπλημμυρικά έργα. Τα πεζοδρόμια σε όλη την χώρα είναι σε μεγάλο ποσοστό ανύπαρκτα ή απαράδεκτα, η προσβασιμότητα μια δύσκολη άσκηση. Το ηλεκτρικό και υδροφόρο δίκτυο είναι ευάλωτο και ακατάλληλο. Οι δημόσιες υποδομές στάθμευσης και συγκοινωνίας είναι ανεπαρκής στα αστικά κέντρα και το κυκλοφοριακό κυριαρχεί. Οι κτιριακές υποδομές σχολείων και υγείας είναι ανεπαρκείς, χωρίς σύγχρονες κτιριακές προδιαγραφές και χωρίς ελέγχους στατικής επάρκειας. Για παράδειγμα σήμερα ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οι απαιτούμενοι αντισεισμικοί έλεγχοι στα δημόσια κτίρια κρίσιμης λειτουργίας όπως σχολεία και νοσοκομεία. Είναι ηλίου φαεινότερο να αντιληφθεί κανείς την παλαιότητα πολλών εξ αυτών άρα και την μεγάλη επικινδυνότητα στην απευκταία περίπτωση ενός ακραίου σεισμικού φαινομένου. Η προστασία των δασών είναι στο έλεος της Θεομηνίας αφού δεν έχει υλοποιηθεί ένα σύστημα υποδομής και προληπτικής πολιτικής προστασίας και προστασίας του δασικού φυσικού χώρου. Αυτό συμβαίνει για λόγους απαράδεκτης κρατικής διαχείρισης αλλά και στόχευσης της πολιτικής επικοινωνίας, για δεκαετίες, στα έργα του «φαίνεσθαι και θεαθήναι».
Η κυβέρνηση και η πολιτεία συνολικά (δημόσιο, Περιφέρειες, ΟΤΑ) οφείλουν, χθες, να προχωρήσουν σε ένα ευρύ οργανωμένο ρεαλιστικό πρόγραμμα αναβάθμισης αυτών των κρίσιμων υποδομών και άμεσου συντονισμού των αρμοδιοτήτων και ενεργειών τους. Δικαιολογίες δεν υπάρχουν, η κλιματική αλλαγή έχει ωθήσει πλέον τα λεγόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα να αποτελούν μια «κανονικότητα» με συχνή επανεμφάνιση. Οι πόροι και οι μελέτες υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό και η σπατάλη, η αδράνεια, η κακοδιαχείριση είναι ανεπίτρεπτες. Η Ελλάδα οφείλει επιτέλους να γίνει ένα πραγματικά σύγχρονο κράτος με άρτιες υποδομές, τόσο δημόσιες όσο και ιδιωτικές. Είναι απαράδεκτο το 2024 με τόσα κονδύλια να έχουν σπαταληθεί να είναι η Ελλάδα σε τέτοιο χαμηλό επίπεδο ποιοτικών δημοσίων υποδομών και ειδικά σε σχέση με την Ε.Ε. Είναι η πρώτη συλλογική προτεραιότητα όλων που ασχολούνται με τα κοινά και έχουν θέσεις ευθύνης. Οι ευθύνες των αρμόδιων φορέων της πολιτείας, της εκάστοτε κυβέρνησης και της αυτοδιοίκησης είναι κορυφαίες και οι θετικές δράσεις των τελευταίων ετών είναι ακόμη ανεπαρκείς σχετικά με το ευκταίο επίπεδο. Η δύσκολη δυσλειτουργική καθημερινότητα και τα έντονα καιρικά φαινόμενα αποδεικνύουν αυτή την ανεπάρκεια στη πράξη. Η υλοποίηση και ασφάλεια κρίσιμων δημοσίων υποδομών και εγκαταστάσεων πρέπει να είναι πρώτη προτεραιότητα των νέων έργων δημοσίου συμφέροντος. Είναι ένας εφικτός μονόδρομος, είναι θέμα πολιτικής διοικητικής βούλησης και κυρίως πρώτιστης υποχρέωσης για την ασφάλεια, την ποιότητα ζωής μας και βέβαια την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.