Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή Κυριακή 12/5/2024.

Τα εμπορικά ακίνητα με πολλές ταχύτητες και το 2024

 Του Μάνου Κρανίδη*

*Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO «KRAMA PROPERTY»,Γραμματέας Ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ, Πρόεδρος ΕΝΙΒΟΠΑ.

Το 2024 για την αγορά εμπορικών ακινήτων (commercial property) ισχύουν τάσεις που πρέπει να ενσωματώσουν στην πρακτική τους οι ιδιοκτήτες, ενδιαφερόμενοι, επαγγελματίες, και επενδυτές, ανεξαρτήτως μεγέθους και βεληνεκούς. Οι κύριες τάσεις είναι ως ακολούθως:

1. Τα τελευταία έτη η μαζικής αγορά εμπορικών ακινήτων έχει επηρεαστεί από τα μεγάλα προβλήματα της αγοράς ακινήτων, όπως η ραγδαία αύξηση του κατασκευαστικού και λειτουργικού κόστους, ή έλλειψη δανειακών κεφαλαίων, η ανισοβαρής ανάπτυξη του λιανικού εμπορίου. Τα τελευταία 3 έτη δείχνει μια ανάκαμψη αλλά κυρίως σε μια κλίμακα επενδύσεων μεγάλου βεληνεκούς. Σήμερα η μαζική αγορά εμπορικών ακινήτων εμφανίζει πολλές ταχύτητες απόδοσης και πορείας. Η μαζική ζήτηση για εμπορικά ακίνητα, γραφεία η καταστήματα, χωρίς προνομιακά χαρακτηριστικά είναι χαμηλή. Επίσης η διεθνής ζήτηση, η κηροζίνη για την επέκταση της ελληνικής αγοράς κατοικίας, δεν αφορά, σε αξιοσημείωτο βαθμό, την μαζική αγορά εμπορικών ακινήτων. Τα τελευταία έτη και το 2024 υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον για εμπορικά ακίνητα με προνομιακά χαρακτηριστικά (prime). Η δυναμική στα εμπορικά ακίνητα αφορά λιγότερους παίκτες μεγαλύτερης κλίμακας όπως ΑΕΕΑΠ, FUNDS, μεγάλες επιχειρήσεις και ισχυρούς επενδυτές. Οι μικρομεσαίοι είναι εκτός αγοράς γιατί δεν υπάρχει η ανάγκη ούτε η ζήτηση για αγορές νέων επαγγελματικών χώρων και γιατί δεν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα για νέες αγορές, με δεδομένη και την δυσκολία εύρεσης δανειακών κεφαλαίων στην μαζική μικρομεσαία αγορά.
2. Η ειδική αγορά των logistics, αποθηκευτικών χώρων, είναι αυτή με σταθερή άνοδο τα τελευταία έτη λόγω της υψηλής ζήτησης και της ανεπαρκούς προσφοράς. Η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου επηρέασε  ενισχυτικά το φαινόμενο αυτό καθώς επίσης και η περιορισμένη διαθεσιμότητα αποθηκευτικών χώρων με κατάλληλες προδιαγραφές. Αποτέλεσμα οι αποδόσεις τους να είναι σήμερα από τις καλύτερες στην Ευρώπη.
3. Ισχυρή ζήτηση για επενδύσεις συγκεντρώνουν και «πράσινα» κτίρια γραφεία νεόδμητα ενεργειακής κλάσης Α ή μηδενικές κατανάλωσης (LEED) που όμως προορίζονται για χρήση ή μίσθωση σε μεγάλες επιχειρήσεις ή πολυεθνικές. Στο επίπεδο της μικρομεσαίας αγοράς η ζήτηση για γραφειακούς χώρους είναι περιορισμένη έως ελάχιστη αφού ένα 90% στην  ελληνική οικονομία ακόμη αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή ελεύθερους επαγγελματίες που δεν έχουν άμεση ανάγκη μεγάλων ή σύγχρονων γραφειακών χώρων.
4. Η σταθερή επέκταση των σύγχρονων εμπορικών κέντρων ή υπεραγορών έχει πιέσει ασφυκτικά τις υπαίθριες αγορές των μεγάλων Δήμων, ειδικά της Αττικής. Αποτέλεσμα αξία να διατηρούν μόνο συγκεκριμένα καταστήματα υψηλής προβολής και ειδικών χαρακτηριστικών σε συγκεκριμένες θέσεις και αγορές. Τα υπόλοιπα καταστήματα περιορισμένων χαρακτηριστικών kai προβολής αλλάζουν χρήση η απαξιώνονται.